Τετάρτη 16 Νοεμβρίου 2011

Το αναπόφευκτο, η Αντίσταση κι ο παππούς μου...






Ο παππούς μου, έλεγε συνεχώς ιστορίες από τα παλιά χρόνια, κυρίως απ' την Κατοχή, όπου πολέμησε ως αντάρτης στο πλευρό...
του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Και όπως σχεδόν όλοι οι συνομήλικοί του, το μυαλό του κόλλησε εκεί μέχρι και το τέλος της ζωής του...Μου έλεγε για τα κόλπα που έκαναν τότε για να κλέβουν απ' τους Γερμανούς τρόφιμα, ρούχα, πολεμοφόδια κλπ. Μου έλεγε για τις αποστολές που αναλάμβανε τότε να φέρει εις πέρας για χάρη του αγώνα. Αποστολές-καρμανιόλα για τη ζωή του. Ήταν τυχερός και δεν πιάστηκε ποτέ. Αν είχε συλληφθεί έστω και μια φορά από τους Γερμανούς, εγώ πιθανότατα δε θα υπήρχα. Μου μίλαγε για όλα αυτά γεμάτος καμάρι! Ήταν περήφανος σε όλη την υπόλοιπη ζωή του για την αντιστασιακή δράση του. Έλαμπε το πρόσωπό του κάθε που μίλαγε γι' αυτά.

Καμάρωνε για τη γυναίκα του και τα παιδιά του βέβαια, αλλά ο παντοτινός, ο ισόβιός του έρωτας ήταν η Αντίσταση. Λίγα χρόνια πριν πεθάνει, αποφάσισε να γράψει εν συντομία την αυτοβιογραφία του.
Το 80% των γραφομένων του αφορούσαν σε εκείνη την περίοδο. Όταν τον άκουγα να εξιστορεί όλα αυτά, μου φαίνονταν τόσο κοντινές και τόσο απλές οι ηρωικές πράξεις. Είχα τη εντύπωση ότι ήταν πολύ εύκολο, σχεδόν αυτονόητο το να κάνεις Αντίσταση στον κατακτητή. Μου φαινόταν αδιανόητο πώς υπήρχαν άνθρωποι, Έλληνες υποτίθεται, που γίνονταν προδότες, δωσίλογοι ή ακόμη και αμέτοχοι. Μου φαίνονταν σαν... εξωγήινοι! Δεν μπορούσα τότε να αντιληφθώ το μεγάλο σταυροδρόμι που συναντά ο άνθρωπος όταν βρίσκεται στη θέση να επιλέξει ανάμεσα στο δύσκολο δρόμο της Αντίστασης και στον εύκολο δρόμο της υπακοής. Αδυνατούσα να αντιληφθώ ότι οι προδότες, οι δωσίλογοι ήταν άνθρωποι της διπλανής πόρτας μέχρι πρότινος, άνθρωποι που μπορεί να δουλεύετε μαζί, να παίζετε μαζί τάβλι, να γειτονεύετε ή να συγγενεύετε. Αδυνατούσα να αντιληφθώ τί οδηγεί τους ανθρώπους στην υπακοή ή στην υποστήριξη σε προδότες.

Ο παππούς μου, μίλαγε με απέχθεια (όχι πια με μίσος) για τους προδότες, τους μαυραγορίτες και τους εθελόδουλους. Μου μίλαγε μάλιστα και για πρόσωπα της μετέπειτα πολιτικής και κοινωνικής ελίτ που έκαναν περιουσία στην περίοδο της Κατοχής προδίδοντας και κερδοσκοπώντας πάνω στις κακουχίες, αλλά αδυνατώ αυτή τη στιγμή να αναφέρω ονόματα και ιστορίες, καθότι θα με βάλουν μέσα!
Πάντως, ζουν -ακόμη- ανάμεσά μας...

Θυμάμαι, που λέτε, με τι σιχαμάρα μιλούσε γι' αυτούς τους ανθρώπους, σαν να ήτανε σκουλήκια.
Ίσως γι αυτό να μην καταλάβαινα την ανθρώπινη υπόσταση των προσκυνημένων.
Ίσως να εφταιγε και η επιβεβλημένη αμερικάνικη κουλτούρα των διπόλων, όπως το "υπερήρωας- υπερσατανικός κακός". Ο απόλυτα καλός απ' τη μία που κάνει τα πάντα για το καλό όλων και ο απόλυτος κακός απ' την άλλη που θέλει να καταστρέψει -ντε και καλά- τον κόσμο. Σε γενικές γραμμές σα να λέμε Μπάτμαν - Τζόκερ...

Καμιά αναζήτηση λοιπόν για το τι είναι αυτό που κάνει έναν απλό καθημερινό άνθρωπο ήρωα και τι προδότη. Υπό ποιες συνθήκες γίνεσαι το ένα ή το άλλο. Τα δίπολα των υπερανθρώπων φυσικά δεν υπάρχουν στον πλανήτη Γη. Υπάρχουν μόνο, άνθρωποι που μπροστά στη μεγάλη πρόκληση της Ιστορίας τινάζονται ψηλά από υπερηφάνεια, επιβάλλονται στους φόβους τους, λες και ήπιαν το μαγικό φίλτρο του Πανοραμίξ και άλλοι που μπροστά στο κάλεσμα της Ιστορίας λυγίζουν απ' τους φόβους τους και δεν μπορούν να ορθώσουν το ανάστημά τους, σε σημείο που η ανάγκη τους για επιβίωση (με κάθε τρόπο) ξεπερνά αξιακά την αίσθηση της προσωπικής και συλλογικής υπερηφάνειας.

Φτάνοντας στα σημερινά, διαπιστώνω πόσο εύκολο είναι να γίνει κανείς προδότης, πόσο καθημερινό είναι. Δε χρειάζεται να είσαι η κακιά μάγισσα του παραμυθιού ούτε ο Δρακουμέλ, που μισεί όλο τον κόσμο, για να προδώσεις. Αρκεί η μικροψυχία, ο φόβος, η λιποψυχία, η απουσία αλληληγγύης στον προσωπικό αξιακό κώδικα. Αρκεί να σου έχουν ενσπείρει την ιδέα του αναπόφευκτου.

Οι περισσότεροι προδότες και δωσίλογοι πονούσαν γι' αυτό που έκαναν. Παρακαλούσαν τους αγωνιστές να τα παρατήσουν, αφού τους τόνιζαν πως αυτό που έκαναν τίποτα δεν θα πρόσφερε σε κανένα και ότι τελικά μόνο κακό θα έκαναν. Οι αγωνιστές ευτυχώς δεν κάμπτονταν από αυτά τα χαζά λόγια. Η αναρώτησή μου είχε να κάνει πάντα με το αν πράγματι οι προδότες πίστευαν μέσα τους ότι λειτουργούν προς όφελος της πατρίδας με το να φορούν την κουκούλα του δωσίλογου και να παραδίδουν τους πατριώτες αγωνιστές στις Αρχές ή αν είχαν επίγνωση ότι προδίδουν την πατρίδα.

Για μερικούς αχρείους ίσχυε το δεύτερο σίγουρα. Το θέμα είναι ότι πιστεύω ότι εν μέρει ίσχυε και το πρώτο. Ότι δηλαδή δεν είχαν πλήρη αντίληψη της προδοσίας τους. Γιατί αυτό; Οι αντάρτες κατά τη διάρκεια της Αντίστασης εκαναν διάφορα χτυπήματα άλλοτε σε στρατηγικούς και άλλοτε σε συμβολικούς στόχους, ενώ μερικές φορές χτύπαγαν μόνο για να ανεφοδιαστούν με ρούχα ή τρόφιμα.
Όταν λοιπόν έκαναν μια επίθεση, συνήθως σκότωναν κάποιον στρατιώτη των κατακτητών ή και περισσότερους. Η Γερμανική Διοίκηση λοιπόν πολλές φορές σκότωνε για αντίποινα ολόκληρα χωριά.
Οι μαζικές εκτελέσεις ήταν το μέσο τρομοκράτησης του ελληνικού λαού. Έτσι, αρκετές φορές οι αγωνιστές αντάρτες έρχονταν σε σύγκρουση με τους... συμπατριώτες τους, αφού οι τελευταίοι αντί να μισούν τους Κατακτητές ως υπεύθυνους για τις εκτελέσεις και αντί να θεωρούν την Κατοχή ως απόλυτη αιτία αυτών, αντιθέτως αυτοί χρέωναν συχνά στους αντιστασιακούς την ευθύνη των εκτελέσεων, αφού "αν αυτοί δεν έκαναν τίποτα, οι Γερμανοί δε θα εκτελούσαν σε εκδίκηση!
Αφού θεώρησαν στο μυαλό τους ως αναπόφευκτο κακό τη Γερμανική Κατοχή, τότε προφανώς όποιος αντιστεκόταν σε αυτήν ήταν σχεδόν... εχθρός του ελληνικού έθνους!

Κάτι τέτοιο βλέπω και σήμερα λοιπόν. Η κυρίαρχη πλειοψηφικά ομάδα στην κοινωνία είναι ακόμη η ομάδα του "αναπόφευκτου". Θεωρούν ότι ναι μεν είναι Κατοχή αυτό που ζούμε, και γκρινιάζουν γι' αυτήν, αλλά την αντιμετωπίζουν ως αναπόφευτκο κακό. Το ίδιο κόλπο με τότε. Με τη διαφορά ότι τότε ο Γκαίμπελς δεν είχε τα σημερινά Μέσα Μαζικής Προπαγάνδας. Αν τα είχε, ακόμη υπό... Ναζιστική Κατοχή θα ήμασταν, και μάλιστα με "εθνική συναίνεση"! "Τσολάκογλου" άλλωστε υπάρχουν άπειροι...
Οι σημερινοί οπαδοί του αναπόφευκτου ολοένα και κοντεύουν να μοιάσουν στους τότε δωσιλόγους.
Γιατί ο οπαδός του αναπόφευκτου θεωρεί ζημιά και κατάχρηση την απεργία, θεωρεί ασυδοσία την ανυπακοή, θεωρεί κίνδυνο ή πολυτέλεια τις εκλογές και γενικώς τις δημοκρατικές διαδικασίες, θεωρεί τελικά από γραφικό έως και... ανθέλληνα προβοκάτορα της "εθνικής σωτηρίας" τον αγωνιζόμενο ενάντια στη Νέα Κατοχή συμπολίτη του.

Μη νομίζετε, στην ουσία μια λεπτή γραμμή χωρίζει τους οπαδούςτου αναπόφευκτου απ' τους κουκουλοφόρους της Κατοχής. Μια λεπτή γραμμή που θέλω να πιστεύω πως οι περισσότεροι απ' αυτούς δε θα την περάσουν και θα συνειδητοποιήσουν μια ώρα αρχύτερα την ανάγκη για συστράτευση του λαού σε κοινό μέτωπο αγώνα για αποτίναξη του κατοχικού ζύγού της χώρας και του λαού μας.
Υπάρχει ακόμη λίγος χρόνος. Ελάχιστος βέβαια, αλλά υπάρχει. Είναι ο χρόνος που απαιτείται για τη συνένωση των δυνάμεων ανατροπής του κατοχικού καθεστώτος.

Για να ζήσουμε και πάλι ελεύθεροι. Για να αντικρύζουμε με καμάρι και υπερηφάνεια τα εγγόνια μας και να τους αφηγούμαστε τις ιστορίες της δικής μας Αντίστασης, όπως τις διηγούταν και ο δικός μου ο παππούς σε μένα. Όπως τις διηγούταν σ' αυτόν και ο δικός του πατέρας παλαιότερα. Αναπόφευκτη δεν είναι η ισόβια υποταγή μας στον Τραπεζικό Ζυγό.

Αναπόφευκτη είναι η στιγμή που θα αντικρύσουμε στα μάτια τον εγγονό μας και θα μας ρωτήσει "τι έκανες στον πόλεμο παππού;;;"
toixo-toixo.blogspot.com