Μπαίνουμε σ'ένα καινούριο Μεσαίωνα. Πρέπει καλά να βάλουμε στο νου μας πως δεν παραδίνουμε στα παιδιά μας ειρήνη μα πόλεμο.Εμείς σπέρνουμε τον άνεμο,αυτά θα θερίσουν την τρικυμία.Καινούριοι πόλεμοι,πολύχρονοι,δίχως έλεος,με μικρά διαστήματα,ανακωχής κι αβέβαιης ειρήνης,αρχίζουνε.Στην αρχή ανάμεσα ακόμα σε πατρίδες,σιγά θ'αρχίσουνε να σηκώνουνται πόλεμοι ανάκατα σε πατρίδες και κοινωνικές τάξεις και τέλος θα ξεσπάσουν καθαροί οι αγώνες των τάξεων.

Οι αστοί είναι ακόμα πολύ δυνατοί,καλά οργανωμένοι κρατούνε στα χέρια τους όλα τ'άρματα,το μυαλό τους είναι όλο πανουργία και δύναμη.Οι αργάτες δεν είναι ακόμα δυνατοί,δεν είναι ακόμα στέρεα οργανωμένοι,πέφτουνε στις παγίδες των αστών,ξεγελούν την πείνα τους γλείφοντας τα κόκκαλα που τους ρίχνουν οι πονηροί χαροκόποι. Αυτό το μεσοβασιλίκι -μια τάξη ξεπέφτει,η άλλη δεν έχει ακόμα τη δύναμη να τη διαδεχτεί- το ονομάτισαν πάντα Μεσαίωνα.

Μπαίνουμε σ'ένα θαμαστό,επικίντυνο,σκληρό,μακροχρόνιο Μεσαίωνα.Πολύ απλοϊκοί,πολύ αγαθοί,χορτοφάγοι και θεόσοφοι,μου φαίνουνται οι σύγχρονοι ειρηνικοί αναμορφωτές και καλητερευτές της εποχής μας.

Σε άλλους καιρούς,όταν μια θρησκευτική πίστη έθρεφε τους ανθρώπους,καλά είσαν τα ξόμπλια στα κράσπεδα του Θεού,καλοί είσαν οι ασκητές,καλοί κι οι καβαλάρηδες στα αετώματα,καλό το τραγούδι που δοξολογούσε την αρετή,το Θεό,τη γυναίκα.Ωραίο πολύ ήταν το παγόνι της ομορφιάς με τ'ανοιχτά,πολύχρωμα φτερά στα πόδια του Υψίστου.

Σήμερα όλα τούτα τ'αντικρύζει η ψυχή μου μ'αγανάχτηση.Με αηδία.Ο αέρας άλλαξε,αναπνέμε μιαν άνοιξη βαριά,γιομάτι θιάφι.Φωνές σηκώνουνται.Ποιός φωνάζει;Εμείς φωνάζουμε,τα δέντρα,τα ζώα,τα πλήθη!Κι ύστερα σιωπή.Ξεχνάμε από τεμπελιά,από συνήθεια,από φόβο.Μα ξάφνου πάλι η κραυγή σκίζει τα σωθικά μας.Γιατί η κραυγή τούτη δεν είναι απόξω,δεν είναι μακριά,δεν έρχεται για να μπορούμε να ξεφύγουμε -μέσα στην καρδιά κάθεται η κραυγή και φωνάζει.

Η αγωνία εδώ του λαού,η πείνα,η ατιμία,η αγανάχτηση με διαποτίζουν,αναπνέω την αποσύνθεση και συνάμα τη χαρά,τη μυστηριώδικη χαρά που μας κυριεύει μπροστά στην αποσύνθεση -σα να ξέραμε πως η αποσύνθεση είναι η μία,η πρώτη όψη της ανάστασης. Μια νύχτα είχα ξυπνήσει τρομαγμένος γιατί κάποιος στ'όνειρό μου μου φώναξε τ'όνομά μου.Και το απλότατο αυτό φώναγμα μου φάνηκε σα νάχε τόσο βαρύ περιεχόμενο που ένιωσα να τρέμω,σα να με φώναζε στη μάχη ένας στρατηγός,σα να δεχόμουν εντολή μεγάλη,προσταγή να πεθάνω.Εδώ, περπατώντας τους δρόμους ακούω ολούθε κραυγές να φωνάζουν τον κάθε διαβάτη με τ'όνομά του.

Συχνά έτσι σε συλλογούμαι,Αγαπημένη,με αγανάχτηση,με θλίψη.

Συλλογούμαι τη μεγάλη σου δύναμη,που ξοδεύεται,εκεί κάτου,στην άμυνα.Άμυνα να μην ξεπέσεις,να μην αφομοιωθείς,να στέκεσαι λίγο όρθια.

Αχ! πότε να συνεργαστούμε,όλοι μαζί,σε μιαν επίθεση!